ELEMENT BİLEŞİK KARISIMLAR

Madde, saf maddeler ve saf olmayan maddeler olarak 2 ye ayrılır. Saf maddeler, “element”ler ve “bileşik”lerdir, Saf olmayan maddeler ise “karışım”lardır. Bu dersimizde Elemnt, Bileşik ve Karışımların genel özellikleri ve konu anlatımları yapılacaktır.

Element:

Kimyasal çözümlemeyle ayrıştırılamayan veya bireşim yoluyla elde edilemeyen maddeye Element, denir. Elementler Aynı Cins Atomlardan meydana gelen saf maddelerdir.

Element

Saf maddelerdir.

Kendine özgü öz kütlesi vardır.

Fiziksel veya kimyasal yöntemlerle basit maddelere ayrışmaz.

Homojendir.

Kendilerine özgü E.N, K.N vardır.

Yapıtaşı atomdur.

Aynı cins atomlardan oluşur.

Sembolle gösterilir.

Bileşik

Bileşik iki ya da daha fazla cinsten atomun bir araya gelerek oluşturduğu saf modellere denir. Bileşiklerin en küçük yapı taşı moleküllerdir.

Bileşiklerin Genel Özellikleri

Bileşiklerin çoğu moleküler yapıdadır. Ama tuz gibileri atomik yapıdadır.

Bileşikler belirli fomüllerle ifade edilirler.

Bileşikleri asitler, bazlar, oksitler, tuzlar olarak sınıflandırılır.

Bileşikler oluştukları element atomlarının özeliğini taşımazlar. Örneğin tuz ikisi de zehirli olan sodyum ve klorürden oluşur. Fakat soframıza lezzetli yemek tuzu olarak gelirler. Su yakıcı olan oksijen ve yanıcı olan hidrojenden meydana gelir. Ama kendisi söndürücüdür.

Homojendirler.

Belirli erime ve kaynama noktaları vardır.

Bileşik ile Karışımın Farkı

Bileşikler belirli sayıda element atomunun kimyasal bir bağ ile bağlanmasıyla oluşur. Ancak karışımın belirli bir formülü yoktur. Bileşikleri oluşturan elementler bir araya gelerek kendi özelliklerini kaybederler, fakat karışımları oluşturan maddeler kendi özelliklerini kaybetmezler.

Bazı Bileşiklerin İsim ve Formülleri

Tuz: NaCl

Potasyumpermanganat: KMnO4

Asetik asit: CH3COOH

Kalsiyum karbonat: CaCO3

Baryum sülfat: BaSO4

Amonyum fosfat: (NH4)3PO4

Karbonat: CO3

Nitrat: NO3

Hidrojen klorür: HCl

Kükürt dioksit: SO2

Karbondioksit: CO2

Glikoz: C6H12O6

Su: H2O

Amonyak: NH3

Basit şeker: CaO

Bileşik Genel Özellikleri

Saf maddelerdir.

Kendine özgü öz kütlesi vardır.

Kimyasal yöntemlerle ayrışır. (elektroliz, ısıtma)

Homojendir.

Kendilerine özgü E.N, K.N vardır.

Yapıtaşı moleküldür.

Farklı cins atom, aynı cins moleküllerden oluşur.

Formüllerle gösterilir.

Elementlerin sabit oranlarda , birleşmesiyle oluşur.

Elementler özelliklerini kaybeder.

 Bileşikler 2 Ana Gruba Ayrılır;

1.Anorganik Bileşikler

Bunlar daha çok iyonlardan meydana gelmiştir. tuzlar,asitler, bazlar, oksitler vs. bu sınıftandır. Bu bileşikler genellikle kararlı yani kolayca bozunmayan bileşiklerdir.2.Organik Bileşikler

Bunlara karbon bileşikleri de denilebilir. Genellikle suda çözündüklerinde iyonlaşmazlar. Bu bileşiklerdeelementleri bir arada tutan kuvvet,elektron bağlarıdır. Kararsız bileşiklerdir

Karışım

Birden fazla maddenin kimyasal özellikleri değişmeyecek şekilde bir araya gelmesiyle oluşan madde topluluğudur.

Saf maddeler element ve bileşiklerden oluşur. Fakat; maddelerin çoğu ne tek bir elementtir; ne de tek bir bileşiktir. Maddelerin çoğu saf madde olmayan karışımlardır.

1 Belirli bir formülleri yoktur. 2 Elemanları özelliklerini kaybetmez. 3 Fiziksel yollar ile ayrılabilirler.Fiziksel yollarla birleşirler. 4 Heterojen(süspansiyon ve emülsiyon)ve Homojen(çözelti)olarak 2 dalda incelenir. 5 2 veya daha fazla maddeden oluşurlar. 6 İki veya daha çok maddenin kimyasal bir tepkime olmaksızın bir araya gelmesiyle oluşur.

Karışımda karışımı meydana getiren cisimlerin atomlarında bir degişiklik olamaz.

Saf değildirler.

Farklı cins molekül veya atomlar içerirler.

Kendilerini oluşturan maddelerin özelliklerini taşırlar.

Karışım oluşturan maddeler arasında bir oran yoktur.Her oranda biraraya gelebilirler.

Erime ve kaynama noktaları,yoğunlukları sabit değildir.

Madelerin özellikleri değişmez.

Karışımlar,

homojen

heterojen

olmak üzere ikiye ayrılır.

Heterojen Karışımlar

Bir maddenin,başka bir madde içinde çözünmeden dağılması sonucunda oluşan karışımlara denir.Heterojen karışımın heryerindeki özelliği aynı değildir.Heterojen maddeye dışarıdan bakıldığında karışan maddeler ayrı ayrı görünür. örnek : Kükürt tozu,su-demir tozu,zeytinyağı-su,ayran,meyve suyu,tema suyu,süt,vb.

Örneklemeler

Karışımlara örnek olarak; toprak,hava,içme suyu,süt,ayran,tunç,mayonez,Türk kahvesi,çay vb. verilebilir.Benzin,mazot,gaz yağı ve odun gibi ticari maddeler de karışımdır.

Karışımı oluşturan bileşenler birbirleriyle sadece karışmışlar, kimyasal bağlarla birbirlerine bağlanmamışlardır. Karışım içinde kendi kimyasal ve fiziksel özelliklerini korurlar.

Örnek 1 : Havanın büyük bir kısmı azot ve oksijen gazlarından oluşur. Havayı oluşturan oksijen ve azot gazları özelliklerini muhafaza etmektedir. Bu gazların özellikleri, saf haldeki özellikleriyle aynıdır.

Örnek 2 : Deniz suyunun büyük bir kısmı su ve tuzdan oluşur. Deniz suyundaki tuz ve su özelliklerini muhafaza etmektedir.

Heterojen karışım

her tarafındaki özelliği aynıolmayan karışımlardır.Örnek:süspansiyon(Katı + Sıvı karışımlar), emülsiyon(Sıvı + Sıvı karışımlar), aerosol(duman, sis, spreyler..)..

Homojen karışım

Her tarafında aynı özelliği gösteren, tek bir madde gibi gözüken karışımlardır. Homojen karışımlara genel olarak “çözeltiler” de denir.

Tuzlu su, şekerli su, alkollü su, çeşme suyu ile içerisinde bulunduğumuz hava homojen karışıma örnek verilir.

Örnek;

Çeşme suyu Tuzlu su HCl çözeltisi Alkollü su Şekerli su

Karışım Genel Özellikleri

Saf değillerdir.

Sabit öz kütlesi yoktur.

Fiziksel yöntemlerle ayrışır. (süzme, eleme,damıtma)

Homojen veya heterojendir.

EN, KN belirgin değildir.

Yapıtaşı atom veya moleküldür.

Farklı cins atom ve moleküllerden oluşur.

Belli formülleri yoktur.

Karışımı oluşturan maddeler arasında belirli oran yoktur. Her oranda karışabilirler.

Karışımı oluşturan maddeler özelliklerini kaybetmezler.